زیتون یک افزودنی خوش طعم و خوشمزه برای وعده‌های غذایی یا پیش‌غذاها است. این ماده‌ی خوراکی کربوهیدرات کم، اما چربی‌های سالم فراوانی دارد. همچنین خواص زیتون برای سلامتی بسیار زیاد و چشمگیر است. زیتون را به آسانی می‌توان به هر رژیم غذایی اضافه کرد و در واقع یک افزودنی عالی برای یک رژیم غذایی سالم و مبتنی بر مواد غذایی واقعی است. در ادامه با ما همراه باشید تا مهمترین خواص زیتون را به همراه بعضی از مهم ترین مضرات زیتون بشناسید.
خواص زیتون
۱. بهبود سلامت قلب
رادیکال‌های آزاد و کلسترول باعث آسیب رگ‌های خونی می‌شوند و به رسوب چربی در عروق منجر می‌شوند. این امر خطر حملات قلبی را افزایش می‌دهد. چربی‌های سالم موجود در زیتون به کاهش کلسترول و کاهش فشار خون کمک می‌کنند و در نهایت سلامت قلب را افزایش می‌دهند.
۲. کاهش کلسترول
غالب کالری‌های موجود در زیتون از چربی است، ولی این چربی‌ها، تک اشباع‌نشده و سالم هستند. اسیدهای چرب موجود در زیتون، مانند اولئیک اسید و پالمیتولئیک اسید، به کاهش کلسترول بد در بدن و افزایش کلسترول خوب کمک می‌کنند.
۳. کاهش فشار خون
مطالعات نشان داده‌اند وقتی بیماران مبتلا به فشار خون بالا، زیتون را به رژیم غذایی کم چرب‌شان اضافه کردند، پس از ۶ ماه از مصرف داروهای کنترل کنده‌ی فشار خون بی نیاز شدند یا حداقل مصرغف داروی‌شان کاهش یافت.
۴. کاهش وزن
چربی‌های سالم موجود در زیتون می‌توانند به کاهش وزن کمک کنند. مصرف زیتون می‌تواند چربی داخل سلول‌های چربی را تجزیه کند، چربی شکم را کاهش دهد و حساسیت به انسولین را نیز کم کند. مطالعات نشان می‌دهند افرادی که زیتون مصرف می‌کنند به طور کلی کالری کم‌تری دریافت می‌کنند و احتمال بروز اضافه وزن در آنها پایین‌تر است. آزمایش‌های خون نیز نشان داده‌اند که سطح سروتونین در خون کسانی که زیتون مصرف می‌کنند بالاتر است: سروتونین هورمونی است که با احساس سیری مرتبط است. زیتون همچنین به تحریک تولید یک ماده‌ی شیمیایی به نام آدیپونکتین که روی سوختن چربی تاثیر مثبت دارد، کمک می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند که خوردن فقط ۱۰ زیتون قبل از غذا اشتها را تا ۲۰٪ کاهش می‌دهد. چربی‌های سالم موجود در زیتون سرعت هضم را کاهش می‌دهند و باعث تحریک تولید مواد شیمیایی می‌شوند که به مغز پیام سیری را ارسال می‌کنند.
۵. پیشگیری از سرطان
زیتون دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است، از این‌رو روش بالقوه‌ای برای پیشگیری از سرطان است. استرس اکسیداتیو یا التهاب‌ها باعث بروز اکثر سرطان‌ها هستند. در آزمایشات آزمایشگاهی، ثابت شده‌است که زیتون می‌تواند چرخه‌ی زندگی سلول‌های سرطانی را در پستان، روده‌ی بزرگ و معده را مختل کند.
۶. کاهش درد
زیتون از قدیم‌الایام در تهیه‌ی داروهای ضد درد استفاده می‌شود و شواهد قدرتمندی وجود دارد مبنی بر اینکه می‌توان از زیتون برای تسکین درد، مثلا سردرد، استفاده کرد. زیتون ترکیباتی به نام اولئوکانتال دارد که یک عامل التهابی است و تاثیری مشابه با ایبوپروفن دارد.
۷. بهبود سلامت سیستم گوارش
یک فنجان زیتون سیاه حاوی ۱۷٪ میزان مجاز فیبر مصرفی روزانه است. به این ترتیب مصرف زیتون س=به حفظ سلامتی سیستم گوارش و جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.
۸. منبع غنی آهن
یک فنجان زیتون حاوی ۳.۳ میلی‌گرم آهن است که ۲۵٪ از سطح مجاز مصرف آهن روزانه را تأمین می‌کند. آهن برای تولید گلبول‌های قرمز خون ضروری است و از این رو مانع کم‌خونی، خستگی و گیجی می‌شود.
۹. بهبود سلامت چشم
زیتون برای سلامت چشم‌ها نیز فایده دارد. یک فنجان زیتون حاوی ۱۰ درصد از مقدار توصیه‌شده‌ی روزانه از ویتامین A است که به حفظ سلامت چشم کمک می‌کند. این ویتامین دید شبانه را بهبود می‌دهد و از بروز آب مروارید، دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه‌ی زرد) و گلوکوم (آب سیاه) جلوگیری می‌کند.
۱۰. افزایش سطح گلوتاتیون در خون
یک مطالعه نشان داد که خوردن تفاله‌ی گوشتی زیتون به طور قابل‌توجهی باعث افزایش سطح گلوتاتیون در خون می‌شود. این ترکیب یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن است.
۱۱. سرشار از ویتامین E
ویتامین E یک آنتی اکسیدان بالقوه است. از این‌رو مانع صدمه وارد کردن رادیکال‌های آزاد به سلول‌ها می‌شود. همچنین تولید گلبول‌های قرمز خون را بهبود می‌بخشد و به سلامت عروق کمک می‌کند.
۱2. کاهش آلرژی
کاهش آلرژی از دیگر مزایای زیتون است. ثابت شده‌است که عصاره‌ی زیتون به عنوان آنتی‌هیستامین در بدن عمل می‌کند. این ماده‌ی خوراکی می‌تواند واکنش هیستامین را که هنگام نشان دادن عکس‌العمل نسبت به آلرژن‌ها در بدن اتفاق می‌افتد، کاهش دهد. این واکنش همان چیزی است که سبب می‌شود در حین تجربه‌ی آلرژی علایم ناخوشایندی را تجربه کنیم.
۱۳. مبارزه با استرس اکسیداتیو
زیتون حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدان زیادی است، از جمله اولئوروپین. این ترکیب از آسیب وارد کردن رادیکال‌های آزاد به سلول‌ها و بافت‌ها جلوگیری می‌کند، و در نتیجه از پیری و بیماری جلوگیری می‌کند.
۱۴. جلوگیری از لخته شدن خون
زیتون می‌تواند به جلوگیری از لخته شدن خون کمک کند. این ماده‌ی خوراکی غنی از ترکیبات مفید برای قلب به نام فنول است که می‌تواند خطر تشکیل لخته‌ی خون را در افراد دارای کلسترول بالا کاهش دهد. در یک مطالعه به ۲۱ نفر که مبتلا به کلسترول بالا بودند صبحانه‌ای متشکل از نان با روغن زیتون حاوی فنل یا نان با روغن زیتونی که فنل آن استخراج شده بود، دادند. ۲ ساعت بعد از صبحانه، گروهی که روغن زیتون با فنل مصرف کرده بودند، سطح آنتی ژن عامل v11 پایین‌تری داشتند. این آنتی‌ژن موجب لخته شدن خون می‌شود.
۱۵. افزایش باروری
آزمایشات نشان داده‌اند بیمارانی که سطح بالاتری از چربی‌های تک اشباع نشده، مانند زیتون، را در رژیم غذایی‌شان جای داده‌اند، ۳.۵ برابر شانس لقاح موفق‌تری داشتند.
۱۶.ارتقای سیستم ایمنی بدن
زیتون به چندین شیوه سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌دهد. این ماده‌ی خوراکی مواد مغذی ضروری و اسیدهای چربی را به بدن می‌رساند که با التهاب و آسیب مبارزه می‌کنند. هنگامی که سیستم ایمنی بدن عملکرد مطلوبی دارد، بدن می‌تواند با ویروس‌ها و باکتری‌هایی که به طور بالقوه مضر هستند، مبارزه کند.
۱۷. تقویت کننده قوای جنسی
زیتون سبز و سیاه به عنوان یک ماده‌ی تقویت‌کننده‌ی قوای جنسی شناخته می‌شوند. زیتون سبز مردان را به لحاظ جنسی پرتوان می‌کند و زیتون سیاه میل جنسی را در زنان افزایش می‌دهد. می‌توانید این رسپی خوشمزه را برای یک شام عاشقانه امتحان کنید:
۱۸. افزایش دهنده و تقویت کننده حافظه
زیتون حاوی پلی‌فنول‌ها است، مواد شیمیایی طبیعی که باعث کاهش استرس اکسیداتیو در مغز می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که خوردن زیتون به طور روزانه می‌تواند حافظه را تا ۲۵٪ افزایش دهد. این تاثیر می‌تواند در درمان بیماری‌هایی مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل قابل‌توجه باشد.
۱۹. پیشگیری از زخم معده
یکی از مزایای مهم زیتون، جلوگیری از بروز زخم معده است. تحقیقات انجام شده در اسپانیا نشان داد که زیتون می‌تواند به پیشگیری و درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری که علت شایع بروز التهاب در معده و زخم معده است، کمک کند. این مطالعه نشان داد که ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در زیتون علیه باکتری‌هایی که باعث تخریب پوشش معده می‌شوند، عمل می‌کنند.
۲۰. تقویت کننده مفاصل و استخوان
خواص ضدالتهابی اسیدهای چرب، پلی‌فنول‌ها و ویتامین E موجود در زیتون می‌تواند به کاهش شدت آستئوآرتریت و آرتریت روماتوئید کمک کند. این بیماری‌های التهابی غالبا تحت تأثیر رادیکال‌های آزاد ایجاد می‌شوند و آنتی‌اکسیدان های موجود در زیتون به مقابله با آنها کمک می‌کند.
۲۱. بهبود سلامت پوست و مو
زیتون برای پوست و مو نیز فایده دارد. زیتون حاوی اسیدهای چرب و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌توانند به تغذیه و محافظت از پوست کمک کنند. ویتامین E برای حفاظت از پوست و مو در برابر خورشید و مبارزه با پیری زودرس بسیار مفید است. تحقیقات نشان داده‌اند که اسید اولئیک موجود در زیتون می‌تواند چین و چروک را حدود ۲۰ درصد کاهش دهد. برای داشتن یک چهره‌ی سالم و پرانرژی، صورت‌تان را با آب گرم بشویید و چند قطره روغن زیتون را روی صورت‌تان استعمال کنید.
اجازه بدهید به مدت ۱۵ دقیقه بماند و سپس آن را بشویید. روغن زیتون را با زرده‌ی تخم‌مرغ مخلوط کنید تا دارویی مفید برای مرطوب کردن موها حاصل شود. ترکیب حاصل را روی موها بمالید، اجازه بدهید به مدت ۳۰ دقیقه بماند و سپس خوب شستشو دهید. شما همیشه می‌توانید زیتون را به رژیم خود اضافه کنید تا موها و پوست‌تان را از داخل تغذیه کنید.
۲۲. مبارزه با بیماری آلزایمر
این بیماری یکی از شایع‌ترین بیماری‌های تحلیل رفتن عصب‌ها در جهان است. ویژگی اصلی این بیماری، تجمع پلاکت‌های بتا آمیلوئید در سلول‌های مغزی است. بر اساس یک مطالعه که روی موش‌ها صورت گرفت، مواد موجود در زیتون ممکن است به از بین بردن این پلاک‌ها از سلول‌های مغزی کمک کنند. در مطالعه‌ی دیگری روی انسان مشخص شد که یک رژیم غذایی مدیترانه‌ای که حاوی زیتون و روغن زیتون است، تأثیری مثبتی بر عملکرد مغز دارد.
۲۳. منبع بی نظیر آنتی اکسیدان
همان طور که در موارد قبل اشاره شد، خوردن زیتون می‌تواند آنتی اکسیدان‌های قدرتمندی را مانند پلی‌فنول‌ها و فلاونوئیدها برای بدن فراهم بیاورد. فقط همین نیست، زیتون سیاه سرشار از ویتامین C، ویتامین E، و ویتامین A نیز هست.
۲۴. تسریع تولید گلبول های قرمز خون
آهن برای تولید گلبول های قرمز خون ضروری است. گلبول های قرمز خون در توزیع اکسیژن و مواد مغذی به تمام سلول‌های بدن نقشی مهم ایفا می‌کنند. کمبود آهن می‌تواند به تولید کم گلبول های قرمز خون منجر شود و اثراتی مانند حالت تهوع، سردرد، میگرن و کم خونی را به دنبال داشته باشد و زیتون باعث تولید این گلبول های حیاتی می شود.
۲۵. تنظیم سطح قند خون
خوردن زیتون نه تنها برای قلب و کلسترول، بلکه برای یعضی از بیمارانی که به نوع خاصی از دیابت مبتلا هستند نیز مفید است. به عبارت دیگر، مصرف منظم آن به تنظیم سطح قند خون در بدن انسان کمک می‌کند.
۲۶. پیشگیری از سرطان روده
یکی از چیزهایی که باید درباره‌ی ویتامین E بدانید این است که وقتی ویتامین E با چربی‌های تک‌اشباع شده ترکیب می‌شود، می‌تواند با سرطان روده مبارزه کند یا خطر ابتلاء به آن را کاهش دهد. زیتون منبع سرشار از این ویتامین است.
۲۷. منبع غنی از انواع ویتامین ها و مواد معدنی
منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است که بعضی از آنها در طول پردازش اضافه می‌شوند.
- ویتامین E: غذاهای گیاهی غنی از چربی معمولا دارای بیش‌ترین مقدار از این آنتی‌اکسیدان قوی هستند.
- آهن : زیتون سیاه منبع خوبی از آهن است که برای حمل اکسیژن در گلبول‌های قرمز اهمیت دارد.
- مس: این ماده‌ی معدنی ضروری اغلب در رژیم غذایی معمول در غرب وجود ندارد. کمبود مس ممکن است خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
کلسیم: فراوان‌ترین کانی موجود در بدن است. برای عملکرد استخوان، عضلات و عصب‌ها ضروری است.
سدیم: بیشتر زیتون‌ها حاوی مقدار زیادی سدیم هستند، زیرا آنها در آب نمک یا آب شور بسته‌بندی می‌شوند.
۲۸. نابود کننده سلول های خطرناک سرطانی
اخیرا یک دانشمند علوم تغذیه در دانشگاه راتگرز به همراه دو زیست‌شناس در نیویورک سیتی که متخصص سرطان هستند، چیزی بسیار مفید برای بیماران سرطانی پیدا کرده‌اند. بر اساس این پژوهش زیتون به شکل تازه و مخصوصا روغن زیتون فرابکر حاوی اجزای خاصی به ناماولئوکانتال است که می‌تواند سلول های سرطانی را درکم‌تر از یک ساعت بکشد.
۲۹. کاهش ابتلا به سرطان سینه
دانشمندان یونانی بر روی حدود ۱۵ هزار زن به مدت ۱۰ سال در این کشور مطالعه کردند. آنها عادات غذایی این زنان را بررسی کردند، و بر اساس اینکه رژیم غذایی این زنان تا چه میزان به رژیم غذایی سنتی مدیترانه‌ای نزدیک است، از بین ۰ تا ۹ به آنها نمره دادند.
نتیجه‌ی پژوهش این‌گونه بود که زنانی که پس از یائسگی از رژیم غذایی غنی مدیترانه‌ای با زیتون فراوان پیروی کردند تا ۲۲ درصد خطر پیشرفت سرطان سینه را در خود کاهش دادند. البته این رژیم غذایی ظاهرا در کاهش خطر سرطان سینه در زنان پیش از یائسگی تاثیری نداشت؛ با این حال باید گفت به طور کلی میزان ابتلا به سرطان سینه در کشورهای مدیترانه‌ای نسبت به مناطق دیگر کم‌تر است.
۳۰. درمان التهاب پانکراس
زیتون حاوی فلاونوئیدها است که می‌توانند از پانکراس در برابر آسیب محافظت کنند و به علت خواص ضد درد و ضد التهابی که دارد، می‌تواند برای رفع التهاب و درد شدید ناشی از التهاب پانکراس موثر واقع شود. اگر مبتلا به بیماری پانکراتیت هستید، باید زیتون و روغن زیتون را به رژیم غذاییتان اضافه کنید. شما می‌توانید زیتون را به عنوان روغن در تمام پخت و پز استفاده کنید یا آن را به سالاد مورد علاقه‌تان اضافه کنید. زیتون خواص شفابخش دارد بنابراین، ایده‌ای عالی است که آن را همیشه در خانه داشته باشید.
۳۱. افزایش تستوسترون در مردان
مطالعات و پژوهش‌ها نشان می‌دهند، مصرف زیتون یا روغن زیتون می‌تواند به سلول‌های لیدیگ در جذب میزان بیشتری از کلسترول کمک کند؛ سپس، کلسترول جذب شده به تستوسترون آزاد تبدیل می‌شود. بنابراین، به عنوان یک همسر قوی باید مصرف زیتون این میوه خوشمزه را در برنامه‌ی غذاییتان قرار دهید تا به صورت طبیعی به افزایش سطح تستوسترون در بدن تان، و همچنین به سلامت قلب و وضعیت عمومی بدن تان کمک کند.
عوارض جانبی و مضرات زیتون
حتما همه‌ی شما این ضرب‌المثل را شنیده‌اید که «هر سکه دو رو دارد». این مثل معروف حاکی از آن است که هر چیزی هم جنبه‌ی خوب دارد و هم جنبه‌ی بد.زیتون نیز از این قاعده مستثنی نیست. معمولا مصرف اندازه هر چیز به ویژه غذاهای پرخاصیتی مثل زیتون می تواند ضامن سلامتی باشد. با این حال قبل از مصرف زیتون بهتر است عوارض جانبی و مضرات زیتون از نظر بگذرانید.
مضرات روغن زیتون
۱: قند خون را پایین می‌آورد
این روغن می‌تواند قند خون را تا پایین‌تر از حد نرمال کاهش دهد. روغن زیتون موجب افزایش مقاومت به انسولین می‌شود؛ این دلیل اصلی فعالیتش علیه سطح قند خون است. مصرف بیش از حد می‌تواند شما را مستعد چندین ناراحتی کند من جمله افت قند خون، تعریق، لرز، ضعف، و غیره.
۲. فشار خون را پایین می‌آورد
معروف است که روغن زیتون سلامت قلب ما را تامین می کند. اما، طی مطالعات انجام شده دریافته‌اند که مصرف بیش از حد روغن زیتون می‌تواند باعث افت شدید فشار خون شود. این امر برای سلامت کلی ما خطرناک است چون ما را در برابر بسیاری از مشکلات و ناراحتی‌ها مانند سرگیجه، سبکی سر، سکته، و اختلال کلیوی آسیب پذیر می‌کند.
۳. می‌تواند باعث اسهال شود
محتوای چربی بالای زیتون ممکن است باعث اختلالات گوارشی و به وجود آمدن مشکلات گوارشی مانند اسهال شود.
همه‌ی ما از خواص روان کنندگی قوی زیتون و روغن زیتون اطلاع داریم. پس وقتی به میزان زیاد از آن مصرف کنیم، سیستم بدنی ما از هضم کامل آن عاجز خواهد شد. در نتیجه، به اسهال خفیف تا متوسط مبتلا می‌شویم.
