افزایش وزن در یائسگی بسیار شایع است.
عوامل بسیاری وجود دارد، از جمله:
- هورمون ها
- سالخوردگی
- سبک زندگی
- ژنتیک
با این حال، روند یائسگی در هر فرد متفاوت است. این مقاله به چرایی افزایش وزن برخی زنان در دوران یائسگی می پردازد.
چرخه زندگی باروری زنان
چهار دوره تغییرات هورمونی در طول زندگی یک زن وجود دارد. این شامل:
- قبل از یائسگی
- نزدیک به یائسگی
- یائسگی(منوپوز)
- بعد از یائسگی
قبل از یائسگی
قبل از یائسگی اصطلاحی برای زندگی باروری یک زن است. با اولین قاعدگی شروع و با آخرین دوره پایان می یابد. این مرحله تقریباً ۳۰-۴۰ سال طول می کشد.
نزدیک یائسگی
در این مدت، سطح استروژن نامنظم شده و سطح پروژسترون کاهش می یابد. یک زن ممکن است در هر زمان و از اواسط دهه ۳۰ تا اوایل ۵۰ سالگی دوره یائسگی را شروع کند، اما این انتقال به طور معمول در ۴۰ سالگی او اتفاق می افتد و ۴ تا ۱۱ سال طول می کشد.
علائم این دوره عبارتند از:
گرگرفتگی و عدم تحمل گرما
اختلالات خواب
تغییر چرخه قاعدگی
سردرد
تغییرات خلقی، مانند تحریک پذیری سریع و عصبی شدن
افسردگی
اضطراب
افزایش وزن
یائسگی(منوپوز)
یائسگی به طور رسمی زمانی اتفاق می افتد که زنی به مدت ۱۲ ماه قاعدگی نداشته باشد. میانگین سن یائسگی 51 سال است.
بسیاری از خانم ها در دوران یائسگی بدترین علائم خود را تجربه می کنند، اما برخی دیگر متوجه می شوند که علائم آنها در یکی دو سال اول یائسگی شدت می یابد.
بعد یائسگی
یائسگی بلافاصله پس از گذراندن ۱۲ ماهگی زن بدون پریود آغاز می شود.با این حال، برخی تغییرات هورمونی و جسمی وجود دارد که ممکن است پس از یائسگی نیز ادامه یابد.
چگونه تغییرات هورمون ها بر متابولیسم تأثیر می گذارد؟
در طول یائسگی، سطح پروژسترون به آرامی و به طور پیوسته کاهش می یابد، در حالی که سطح استروژن تغییرات بیشتری دارد.
در اوایل دوره یائسگی، تخمدان ها غالباً مقادیر بسیار بالای استروژن تولید می کنند. این به دلیل اختلال در سیگنال های بازخورد بین تخمدان، هیپوتالاموس و غده هیپوفیز است .
بعداً در دوره یائسگی، وقتی سیکل های قاعدگی نامنظم می شوند، تخمدان ها استروژن بسیار کمی تولید می کنند. در دوران یائسگی حتی کمتر تولید می کنند.
برخی مطالعات نشان می دهد که سطح بالای استروژن ممکن است باعث افزایش چربی شود. دلیل این امر آنست که سطح بالای استروژن با افزایش وزن و افزایش چربی بدن در طی سالهای تولید مثل ارتباط دارد.
از زمان بلوغ تا قبل از یائسگی، بدن زنان تمایل دارند چربی را در لگن و ران خود به عنوان چربی زیر جلدی ذخیره کنند. اگرچه از دست دادن آن سخت است، این نوع چربی خطر بیماری را خیلی زیاد نمی کند.
با این حال، در دوران یائسگی، سطح پایین استروژن باعث ذخیره چربی در ناحیه شکم به عنوان چربی احشایی می شود که با مقاومت به انسولین، دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی مرتبط است.
تغییر وزن در دوره یائسگی
تخمین زده می شود که زنان در طی انتقال یائسگی حدود ۱-۲ کیلوگرم وزن اضافه می کنند.
با این حال، برخی وزن بیشتری می گیرند. به نظر می رسد این امر مخصوصاً در مورد زنانی که از قبل اضافه وزن یا چاقی دارند، صادق است. افزایش وزن نیز ممکن است به عنوان بخشی از پیری، صرف نظر از تغییرات هورمون، رخ دهد.
محققان تغییرات و وزن و هورمون ها را در زنان در سنین ۴۲ تا ۵۰ سال طی یک دوره ۳ ساله بررسی کردند.
هیچ تفاوتی در افزایش وزن متوسط بین کسانی که به چرخه طبیعی خود ادامه می دهند و کسانی که یائسگی دارند وارد نشده است. مطالعه سلامت زنان در سراسر کشور (SWAN) یک مطالعه مشاهده ای بزرگ است که زنان میانسال را در طول دوره یائسگی دنبال کرده است.
در طول مطالعه، زنان چربی شکم پیدا کردند و توده عضلانی خود را از دست دادند.
یکی دیگر از عوامل موثر در افزایش وزن در دوره یائسگی ممکن است افزایش اشتها و کالری دریافتی باشد که در پاسخ به تغییرات هورمونی اتفاق می افتد.
در یک مطالعه، مشخص شد که سطح هورمون گرسنگی ، "گرلین" ، در میان زنان یائسه در مقایسه با زنان قبل از یائسگی به طور قابل توجهی بالاتر است. سطح پایین استروژن در مراحل آخر یائسگی همچنین ممکن است عملکرد لپتین و نوروپپتید Y ، هورمون هایی را کنترل کند که سیری و اشتها را کنترل می کنند. بنابراین، زنان در اواخر دوره یائسگی که سطح استروژن کمی دارند، ممکن است به سمت دریافت کالری بیشتر سوق داده شوند. اثرات پروژسترون بر وزن در دوران یائسگی به اندازه کافی مطالعه نشده است.
با این حال، برخی از محققان معتقدند که ترکیب استروژن کم و پروژسترون می تواند خطر چاقی را بیشتر کند.
تغییر وزن در دوران یائسگی و بعد از آن
با ورود به یائسگی، ممکن است تغییرات هورمونی و افزایش وزن ادامه یابد. مطالعه ای بر روی بیش از ۱۹۰۰ زن نشان داد که کسانی که زودتر از میانگین سنی ۵۱ سالگی یائسه می شوند چربی بدن کمتری دارند.
علاوه بر این، چندین فاکتور دیگر نیز وجود دارد که ممکن است در افزایش وزن بعد از یائسگی موثر باشد.
زنان یائسه معمولاً فعالیت کمتری نسبت به جوانی دارند که این باعث کاهش مصرف انرژی و از بین رفتن توده عضلانی می شود.همچنین در زنان یائسه سطح انسولین ناشتا و مقاومت به انسولین بالاتر است که باعث افزایش وزن و افزایش خطر بیماری قلبی می شود .
اگرچه استفاده از آن بحث برانگیز است، اما درمان جایگزینی هورمون تأثیر در کاهش چربی شکم و بهبود حساسیت به انسولین در دوران یائسگی و بعد از آن را نشان داده است.
بخاطر داشته باشید که میانگین های یافت شده در مطالعات برای همه خانمها صدق نمی کند. این بین افراد متفاوت است.
چگونه می توان از افزایش وزن در دوران یائسگی جلوگیری کرد؟
در اینجا چند کار وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از افزایش وزن در دوران یائسگی انجام دهید:
کاهش کربوهیدرات ها: برای کاهش افزایش چربی شکم، که باعث مشکلات متابولیکی می شود، از کربوهیدرات ها کم کنید.
فیبر اضافه کنید: یک رژیم غذایی با فیبر بالا که شامل دانه های کتان است بخورید، که ممکن است حساسیت به انسولین را بهبود بخشد.
تمرین کنید: برای بهبود ترکیب بدن، افزایش قدرت و ایجاد و حفظ عضله، در تمرینات قدرتی شرکت کنید.
استراحت و آرامش: سعی کنید قبل از خواب آرام باشید و خواب کافی داشته باشید تا هورمون ها و اشتهای شما به خوبی کنترل شود.
اگر این مراحل را دنبال کنید، حتی ممکن است در این مدت وزن کم کنید.
سخن آخر
یائسگی چه از نظر جسمی و چه از نظر احساسی می تواند چالش برانگیز باشد.
با این حال، داشتن یک رژیم غذایی مغذی و ورزش و استراحت کافی می تواند از افزایش وزن جلوگیری کرده و خطر بیماری را کاهش دهد.
اگرچه ممکن است سازگاری با فرایندهایی که در بدن شما اتفاق می افتد مدتی طول بکشد، سعی کنید تمام تلاش خود را بکنید تا این تغییرات را که به طور حتم با افزایش سن اتفاق می افتد، بپذیرید.
